Ekonomija - Srbija

Zaštita porekla i za lokalne zanatske proizvode

To je za sada privremena odluka i dogovor o uredbi koja reguliše oblast oznaka geografskog porekla industrijskih proizvoda koju su doneli pregovarači Evropskog parlamenta i veća. Kada uredba bude konačno odobrena ove oznake koje su se do sada koristile za hranu i piće biće proširene na industrijske proizvode čiji je kvalitet povezan sa područjem na kome se proizvode poput češkog stakla, porcelana iz Limoža ili pribora za jelo „solingen”. Kako se navodi u saopštenju Evropskog parlamenta, EU ima posebna pravila o zaštiti geografskih oznaka za vina, alkoholna pića, prehrambene proizvode i druge poljoprivredne proizvode.

Međutim, za šampanjac i pršut iz Parme, na primer, trenutno ne postoji zaštita geografskog porekla u celoj Evropi za preduzetničku i industrijsku robu. Nova uredba bi trebalo da uspostavi zaštitu geografskog porekla za proizvode kao što su nakit, tekstil, staklo, porcelan na nivou Evropske unije, i to kao dopunu postojećoj zaštiti proizvoda u oblasti poljoprivredne proizvodnje. Ideja je da ovakva zaštita dovede do više ulaganja u preduzetništvo i da pomogne proizvođačima da promovišu svoju robu i zaštite tradicionalno znanje. Ovakvi propisi, kako je navedeno, trebalo bi da olakšaju postupke registracije ovih oznaka posebno za mala i srednja preduzeća, istovremeno osiguravajući visok nivo pravne zaštite.

Oznake geografskog porekla zajednički su naziv za dve vrste oznaka, i to ime porekla i geografsku oznaku kojima se označavaju prirodni proizvodi (voda, kamen, itd.), poljoprivredni (kupus, beli luk, malina, itd.), prehrambeni proizvodi (sir, kulen, kobasica, itd.), industrijski proizvodi (pivo i sl.), proizvodi domaće radinosti (ćilim, vez). Ime porekla je geografski naziv zemlje, regiona ili lokaliteta koji služi da označi proizvod koji odatle potiče, čiji su kvalitet i posebna svojstva isključivo ili bitno uslovljena geografskom sredinom, koja obuhvata prirodne i ljudske faktore i čija se proizvodnja, prerada i priprema u celini odvijaju na određenom ograničenom području. Na primer, „leskovački domaći ajvar”. Proizvod je ajvar, a ime njegovog porekla je „leskovački domaći ajvar”.

Geografska oznaka je, sa druge strane, oznaka koja identifikuje određenu robu kao robu poreklom sa teritorije određene zemlje, regiona ili lokaliteta sa te teritorije, gde se određeni kvalitet, reputacija ili druge karakteristike robe suštinski mogu pripisati njenom geografskom poreklu. Na primer, geografska oznaka zaštićena na teritoriji Srbije jeste „voda Vrnjci”, a odnosi se na robu – mineralnu vodu čije je izvorište u Vrnjačkoj Banji.